به نقل از «فارس»

سفیر سابق ایران در ریاض: عربستان در حال پوست اندازی واقعی است

تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۲۶۹۰۲

باشگاه خبرنگاران توانا| حدیثه خوشنویس: چهاردهمین نشست هفتگی «راه گفتگو» این هفته با موضوع «واکاوی تحولات روابط دو جانبه منطقه‌ای ایران و عربستان» برگزار شد. در این نشست سفیر اسبق ایران در عربستان و جمعی از کارشناسان، روزنامه‌نگاران و خبرنگاران درباره فرصت‌ها و تهدیدات روابط دوجانبه ایران و عربستان به گفتگو و تبادل نظر پرداختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

محمد خدادی، دبیر جلسه

 

خدادی: تمام شاخص‌های مناسبات بین‌المللی در روابط ایران عربستان وجود دارد

در ابتدای این نشست که صبح سه‌شنبه 4 بهمن‌ماه، در موسسه اطلاعات برگزار شد، محمد خدادی دبیر جلسه و معاون سابق مطبوعاتی با طرح موضوع گفت: روابط میان ایران و عربستان، از چند سال گذشته فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. گذشته از موضوع همسایگی با عربستان ما موضوعات مشترکی با این کشور داریم که می‌تواند در جهت تعریف فرصت و ایجاد تهدید موثر باشد. شاید تمام شاخص‌هایی را که می‌تواند در مناسبات بین‌المللی مطرح باشد، در روابط ایران و عربستان وجود دارد. از مسائل مرزی تا موضوعات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی.

وی افزود:بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اتفاقات عجیب و غریبی در روابط میان ایران و عربستان افتاده است. از فاجعه منا و کشتار حج -در سال 66- تا اتفاقاتی که در ایران درباره سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن، در مشهد رخ داد. این موضوعات در روابط میان دو کشور اثر عمیقی داشته است. نمی‌توان روابط میان ایران و عربستان را بدون در نظر گرفتن این موضوعات بررسی کرد. این‌ها موضوعات اولیه میان دو کشور هستند. اما موضوعات ثانویه مانند موضوعات مربوط به طالبان و القاعده و یمن هم وجود دارد.

صباح زنگنه: تحمل داشتن انتخابات و صندوق رأی در ایران برای عربستان سنگین بود

در ادامه این نشست، صباح زنگنه، پژوهشگر و کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه با بررسی روابط تاریخی میان ایران و عربستان، گفت: روابط ایران و عربستان از ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال اخیر با یک خط ملایم ادامه داشته است. مکاتبات میان پادشاهان این دو کشور نشان از روابط -تاریخی- ایران و عربستان دارد. البته موضوعات در آن دوران بیشتر مربوط به حج بود. زمانی که عربستان توسعه پیدا کرد و نفت در آنجا کشف شد، ارتباطات بین‌المللی آن گسترش پیدا کرد. روابط این کشور با ایران به تدریج به سمت قانونمند شدن و مسائل دو جانبه پیش رفت. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تمام مسائل مرزی میان ما حل شده بود. تنها کشوری که تقسیمات مرزی آن توافق با ایران توافق شده است، عربستان است. در موضوعات نفتی هم توافقاتی میان دو کشور به وجود آمد.

صباح زنگنه، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه

وی افزود: با بروز و ظهور انقلاب اسلامی ایران عملا رفتارهای عربستان متفاوت شد. این کشور با ایران حالت احتیاط و در مواردی هم حالت تخاصم پیدا کرد. بروز انقلاب اسلامی به معنای سقوط یک حاکمیت پادشاهی در جناح شمالی خلیج فارس و به هم خوردن معادلات میان ایران و کشورهای جنوبی خلیج فارس بود. این کشورها حاکمیت‌های پادشاهی و امیری و شیخی داشتند. همچنین اعلام جمهوریت در ایران که به دنبال آن انتخابات صورت گرفت و مردم در حاکمیت ایفای نقش کردند، با رویه‌های حاکم در عربستان و سایر کشورهای جنوب خلیج فارس، تفاوت عمده و جوهری داشت. تحمل داشتن حکومتی منتخت و داشتن انتخابات و صندوق رأی برای عربستان بسیار سنگین بود. در فرهنگ راکد کشورهای جنوب خلیج فارس (به غیر از کویت در حد کم)، این موضوعات غیر قابل هضم بود.

حسینی: تعارضات ما با عربستان ذاتی نیست و از نوع تقابل و همکاری است

 سید محمد حسینی، سفیر اسبق ایران در عربستان هم در این نشست، با اشاره به رونمایی سندی قدیمی در وزارت امور خارجه گفت: دیروز (دوشنبه) نشستی در دفتر مطالعات وزارت امور خارجه برگزار شد. سندی رونمایی شد که نامه‌ای از سعود فیصل آل سعود، به ناصرالدین شاه است که پادشاه عربستان در آن نامه،  واژه خلیج فارس را به کار برده بود. در این نامه، حتی الف و لام هم برای واژه خلیج فارس به کار برده نشده بود.

حسینی، سفیر سابق ایران در عربستان

وی با بیان سابقه‌ای از دوران فعالیتش در عربستان، با طرح سئوالی مبنی بر اینکه چرا روابط دو کشور همواره با تنش همراه بوده، افزود: چرا ما با امارات و کویت این سطح از تنش را نداریم؟ سوال بعدی اینکه اختلافات ما از نوع تعارض ذاتی است یا از نوع تقابل است؟

حسینی ادامه داد: برای پاسخ به این سوال باید گفت که گاهی تعارض، از نوع تعارض ذاتی است؛ به طور مثال تعارض ما با رژیم صهیونیستی از نوع تعارض ذاتی است. به این مفهوم که ما هیچ جغرافیای مشترکی نداریم. ما می‌خواهیم اسرائیل از صفحه روزگار محو شود. در این چهل و اندی سال هم که از انقلاب گذشته است، ما کوچکترین مماشاتی با رژیم صهیونیستی نداشته‌ایم و همیشه هم گفتیم که باید نابود شود. به طور قطع حتی رابطه تنش آمیز ما عربستان از نوع تعارض ذاتی نیست. ما با آن‌ها بازی با حاصل جمع صفر نداریم. اما با آن‌ها تقابل داریم. در این تقابل جغرافیای مشترک همکاری هم بسیار زیاد وجود دارد.

عربستان، یک جعبه سیاه ناشناخته است

سفیر اسبق ایران در عربستان افزود: این کشور، یک آشنای ناشناخته و یک جعبه سیاه است. ما امروز با عربستانی روبرو هستیم که کمتر به آن کشور دهه قبل و دهه‌های قبل‌تر شباهت دارد. در سال‌های گذشته به ویژه با روی کار آمدن سلمان و با قدرت‌نمایی پسرش بن سلمان، عربستان در حال پوست‌اندازی جدی است. ما روندهای داخلی عربستان را هنوز با نگاه کلیشه‌ای دهه‌های قبل می‌بینیم.

حسینی افزود: اصلاحات در عربستان، یک رفرم ظاهری نیست. عربستان در گذشته از دریچه امنیت به اقتصاد نگاه می‌کرد؛ یعنی اقتصاد آن امنیت محور بود. اما امروز، این کشور امنیت را هم از دریچه اقتصاد نگاه می‌کند. اکنون اقتصاد این کشور شتاب گرفته است.عربستان تصمیم دارد تا به «هاب منطقه‌ای» تبدیل شود. نسل جوان این کشور روی کار آمده‌اند. بیشتر آن‌ها اکثرا تحصیل کرده آمریکا و غرب هستند. عربستان، معاون وزیر امور خارجه خود را از میان بانوان آن کشور، انتخاب کرده است. همچنین عبدالرحمن بن عبدالعزیز السدیس، رئیس کل اداره‌ امور حرمین شریفین، 34 نفر خانم را در مدیریت‌های شئون حرمین گذاشت. در  حالی‌که وقتی چندسال پیش، زمانی که دختر ملک عبدالله تصمیم گرفته بود تا رانندگی کند، جدال فراوانی صورت گرفته بود.

خاطرات جالب سفیر اسبق از ادعاهای ولیعهد سعودی

سفیر سابق ایران در عربستان با اشاره به روابط ایران با این کشور، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اظهار داشت: عربستان در چند مقطع، نگرانی زائدالوصفی از به‌هم خوردن توازن قبا در منطقه پیدا کرد که یک مقطع از آن، زمان پیروزی انقلاب اسلامی بود.

حسینی افزود: یکبار با نایف، ولیعهد دوم ملک سلمان پادشاه عربستان حدود سه ساعت گفت‌وگو داشتم. در آن دیدار، مروری بر روند روابط دو جانبه صورت گرفت. موضوع القاعده هم مطرح شد. به او گفتم که شما ما را متهم به دروغ می‌کنید که به القاعده کمک می‌کنیم. این یک دروغ محض است. به او گفتم که شما اذغان کردید که به صدام با این همه جنایت، کمک کردید. صدام برادران و خواهران من را شهید کرد، او کشور من را نابود کرد. این روایتی که از او نقل می‌کنم به معنای درستی حرف‌های او نیست؛ بلکه این روایت را انجام می‌دهم تا دغدغه آن‌ها را بشناسیم. او گفت زمانی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، ابتدا خوشحال شدیم، اما بعد از آن اتفاقاتی افتاد که به روابط خدشه وارد شد. بنابراین، در نگاه سعودی‌ها انقلاب اسلامی ظرفیتی بود که ممکن است ادامه آن نابودی رژیم‌های پادشاهی منطقه را در داشته باشد.در زمان پیروزی انقلاب هم گاهی این شعار داده می‌شد که بعد از شاه ایران نوبت فهد است.

وی افزود:مقطع بعدی که سعودی‌ها را نگران کرد، سقوط صدام بود. سقوط صدام؛ یعنی حاکمیت جمهوری اسلامی در عراق. زمانی نایف به من گفت که عربستان اگر لازم باشد در عراق با ایران جنگ خواهد کرد. چراکه عراق برای ما بسیار مهم است. بسیاری از منازعاتی که ایران در عراق با آن روبرو است، با حمایت عربستان صورت می‌گیرد. به عنوان مثال تسلیح عشایر. حکومتی که بعد از سقوط صدام روی کار آمد، حکومتی بود که به طور کامل به ایران علاقمند بود. عربستانی‌ها هیچ‌‌گاه فکر نمی‌کردند که رابطه ایران با عراق، بعد از هشت سال جنگ خونین به این سمت پیش رود. این موضوع سعودی‌ها را ترساند. آن‌ها با خود می‌گفتند که ابتدا پادشاه ایران سقوط کرد، سپس صدام و سومین کشور هم عربستان خواهد بود. یکی از خطوط قرمز عربستان این است که در هیچ کشور اسلامی اجازه حاکمیت شیعه را ندهد. به همین دلیل او در لبنان، سوریه و یمن تلاش می‌کند که این اتفاق نیافتد. آن‌ها از این نگران هستند که یک حکومت شیعی یا حکومتی روی کار آید که با حکومت ایران ارتباط داشته باشد.

عربستان پشت خباثت‌های علیه ایران است، حتی در اروپا

حسینی ادامه داد: انقلا‌ب‌های شبه عربی یا بیداری اسلامی که سبب سقوط رژیم‌های طرفدار عربستان در منطقه شد، سبب نگرانی‌های بیشتر ‌آن‌ها شد. نکته مهم آنکه سعودی‌ها در روابط دو جانبه با ایران مشکل چندانی ندارند. سعودی‌ها نگران بهم خوردن توازن منطقه هستند. این توازن اکنون به هم خورده است. جمهوری اسلامی ایران اکنون از عقبه منطقه‌ای برخوردار است. از شامات تا سوریه و عراق و یمن که حیات خلوت سعودی‌ها بود. دغدغه سعودی‌ها و نگرانی‌ آن‌ها به غلط یا درست بیشتر از تحولات ژئوپلتیک در منطقه است. بخش عمده‌ای از خباثت‌ها و شیطنت‌هایی که علیه ایران می‌شود، حتی در اروپا از طرف عربستان صورت می‌گیرد. عربستان لابی‌، ثروت و آدم دارد. موضوع تحولات منطقه‌ای باعث شد که این اتفاقات افتاد. ما اگر بخواهیم در رابطه با عربستان از الگوی تقابل به الگوی همکاری و رقابت برسیم، باید تحولات عربستان را در داخل و خارج بررسی کنیم.

نشست هفتگی راه گفتگو هرهفته با موضوعات مختلف سیاسی، در موسسه اطلاعات برگزار می‌شود.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: راه گفتگو صباح زنگنه سفیر سابق ایران در عربستان پیروزی انقلاب اسلامی میان ایران و عربستان ایران در عربستان روابط ایران روابط میان خلیج فارس سفیر اسبق منطقه ای دو جانبه روابط دو سعودی ها دو کشور روی کار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۲۶۹۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا/ واشنگتن و ریاض در انتظار چراغ سبز اسرائیل

به گزارش خبرآنلاین ، جماران به نقل از سی ان ان نوشت:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آنها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه ای جامع از تفاهمات» توصیف می کنند که شامل تضمین های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور می شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین‌ در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگوها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامترهای توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده تر خواهد بود.

نتانیاهو بارها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیازهای امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشورها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته ای است که می تواند برای تولید سلاح های هسته ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند . در صورت تحقق چنین مسئله ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه های هسته ای خود وارد می کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند . او در بخش هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902948